Tasavvufun Manası

Bismillahirrahmanirrahim

  “Tasavvuf” kelimesi, tarih boyunca çeşitli şekillerde ele alınmıştır. "Yün", "suffe ashabı", "gönül safâsı", "Hakkın huzurundaki saf durumu" manaları verilmiştir.

Çeşitli alimler de tasavvuf hakkında değişik tanımlamalar getirmişlerdir.

Cüneyd-i Bağdadi; “Tasavvuf Her şeyden ilgiyi keserek Allah'la birlikte olmaktır”, "Tasavvuf, Allah'ın sendeki seni (nefsini) öldürüp kendisiyle diri kılmasıdır"

Ebu Muhammed Ceriri; “Tasavvuf, kötü huylardan arınıp iyi huylar edinmektir”, "Tasavvuf halkın arasına karışmak, ancak Hakkı bırakıp (gaflet edip) halkla meşgul olmamaktır"

Osman Nuri Topbaş: “İmanı ihsan ufkuna taşımaktır.   Tarikat hiçlik ve yokluk kapısıdır. Tasavvuf zikirle gafletten korunmaktır”

   Toparlayacak olursak, Tasavvufun genel manada insanın iç dünyası ve özellikle de manevi kalp ile ilgili olduğu görülmektedir. Tasavvuf tariflerinde Kalbin Allah’a bağlanmasından bahsedilmektedir. Bir kısmı bunu sağlamak için yapılması gereken işleri, bir kısmı da kalp saflaştığı zaman ortaya çıkan hal ve belirtileri dile getirmiştir.

   Tasavvuf, esas kavram  olarak “Kalbin Saflaştırılması” ameliyesidir. Tasavvufta Kalp manevi yapının merkezidir. Diğer tüm manevi işler kalbin durumuna bağlıdır.

يَوْمَ لَا يَنْفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَۙ

اِلَّا مَنْ اَتَى اللّٰهَ بِقَلْبٍ سَل۪يمٍۜ

O gün, ne mal fayda verir ne de evlât. Ancak Allah'a kalb-i selîm (temiz bir kalp) ile gelenler (o günde fayda bulur) Şuarâ.88-89

“İnsan vücudunda bir et parçası vardır o düzelirse bütün vücut düzelir, o bozulduğunda bütün vücut bozulur. İyi bilin ki, o et parçası kalptir.” (Buhârî, İmân, 39; Müslim,Musâkât, 107)

   Bunu (kalp temizliği, saflık, selim kalp) sağlamak için çeşitli tasavvuf okullarında değişik usuller ortaya konulmuştur. Bu usullerde meşhur ve ortak nokta zikirdir.

اَلَّذ۪ينَ اٰمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللّٰهِۜ اَلَا بِذِكْرِ اللّٰهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُۜ

Onlar, inananlar ve kalpleri Allah’ı anmakla huzura kavuşanlardır. Biliniz ki, kalpler ancak Allah’ı anmakla huzur bulur.Ra’d.28

   Kalplerin huzura ermesi ancak zikrullah ile mümkündür ve bunun sonucunda kalbin saf ve selim hale gelmesi durumunda kişinin anlayış durumu değişir. Zikrullahın devamlı yapılması durumunda ise zikir kalbe yerleşir ve kalıcı hale gelir.

رِجَالٌۙ لَا تُلْه۪يهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللّٰهِ وَاِقَامِ الصَّلٰوةِ وَا۪يتَٓاءِ الزَّكٰوةِۙ

(Öyle) adamlar (vardır ki) onları ne bir ticâret, ne bir alış veriş Allâhı zikretmekden, dosdoğru namaz kılmakdan, zekâtı vermekden alıkoymaz…Nur.37

   İşte bu durumda kişide bazı haller,  anlayışlar ve ahlaklar zuhur eder (Kendisine lutfedilir). Bunlar “ihsan” hali (Allah'ın huzurunda olma hissi), kainatta Allah’tan başka hiçbir hakiki varlık görmeme, kalbine feyz dolması, nefis itibari ile fenâ olma (nefsini görmeme, nefsinin emrinden çıkma), güzel ahlaklarla (cömertlik, affetme, güzel ve doğru konuşma vb) donanma gibi durumlardır.

Allah cc tüm insanlara kendini bilip kendisine yakın olmayı nasip eylesin.

Selâmetle...