Kur'andan Hikmet-Peygamberlere Tevhid Vahyedilmiştir. Enbiya.25

A.Enbiya.25.Mealler

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ

وَمَٓا اَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ اِلَّا نُوح۪ٓي اِلَيْهِ

اَنَّهُ لَٓا اِلٰهَ اِلَّٓا اَنَا۬ فَاعْبُدُونِ

Senden önce hiçbir peygamber göndermedik ki ona, “Benden başka ilâh yoktur, şu halde bana kulluk edin” diye vahyetmiş olmayalım.[1]

(Ey Nebim!) Senden önce hiçbir peygamber göndermedik ki, ona: "Kesinlikle Benden  (Rabbinizden) başka ilah yoktur; yalnız Bana ibadet edin" diye vahyetmiş olmayalım.[2]

(Habîbim!) Biz senden önce elçi olarak hiçbir rasül göndermedik ki, mutlaka ona: “Şu bir gerçektir ki; Benden başka hiçbir ilâh yoktur. O hâlde (sâdece) Bana kulluk edin” diye vahyediyorduk.[3]

B. Önceki Ayetlerle İlişkisi.Enbiya.24

اَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِه۪ٓ اٰلِهَةًۜ قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَكُمْۚ هٰذَا ذِكْرُ مَنْ مَعِيَ

 وَذِكْرُ مَنْ قَبْل۪يۜ بَلْ اَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَۙ الْحَقَّ فَهُمْ مُعْرِضُونَ

Yoksa ondan başka ilâhlar mı edindiler? De ki: “Haydi getirin delilinizi! İşte benimle beraber olanların kitabı ve işte benden öncekilerin kitabı (Hiçbirinde birden fazla ilâh olduğuna dair hiçbir delil yok). Şüphesiz çokları hakkı bilmezler de bu sebeple yüz çevirirler.”

   Bu ayet,  Müşriklerin Allah’tan başka ilahlar (putlar) edinmelerinin hiçbir delili olmadığını belirtir. Önceki İlahi kitapların asıllarında da asla böyle bir bilgi olmayıp onlarda da sadece tevhid hakikati yazılıdır. Bu durum, 25nci ayette belirtildiği gibi önceki peygamberlere de Tevhidin (Allahtan başka ibadet edilmeye layık bir varlık olmadığı) vahyedildiğini teyid etmektedir. 

C. Sonraki Ayetlerle İlişkisi.Enbiya.26

وَقَالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمٰنُ وَلَدًا سُبْحَانَهُۜ بَلْ عِبَادٌ مُكْرَمُونَۙ

(Böyle iken) “Rahmân, çocuk edindi” dediler. O, böyle şeylerden uzaktır, yücedir. Hayır, (evlat diye niteledikleri) o melekler ikrama erdirilmiş kullardır.

   Bu ayetin Nüzul sebebinin bazı kabilelerin Meleklerin (haşa) Allah’ın kızları olduğunu söylemeleri olduğu bildirilir. [4]

   Önceki ayetlerde Hak Peygamberlerin ancak Tevhidi dile getirmelerine rağmen Allaha evlad isnad etmek, Onunla (haşa) eşit seviyede başka varlıklar varsaymak manasına gelir ve bu da şirke yol açarak Tevhidden saptırır. 26nci ayet, işte bu anlayışa kapıyı kapamakta ve melekler olsun diğer vazifeli varlıklar (nebiler, evliyalar vb) olsun ancak kendilerine ikram edilmiş olan kullar olduğunu vurgulamaktadır. Bu sebeple, onlarda görülen harikulade haller (mucize ve kerametler), ancak Allahın onlarda yarattığı şeylerdir ve onları kul olmaktan çıkarmaz. Bu haller Allah’a, Onun yaratmasına isnad edilmeli ve Tevhid hakikatinden sapılmamalıdır.

D. Mesele.1.Önceki Peygamberlere (asm) Tevhidin Vahyedilmiş Olması

… وَمَٓا اَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ 

Senden önce hiçbir peygamber göndermedik ki ona…

Bu ifade, önceki Hak peygamberlerin de ancak Tevhid hakikati vahyedilmiş olduklarını vurgular. Bu durumu teyid eden başka ayetler de vardır.

وَسْـَٔلْ مَنْ اَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رُسُلِنَاۗ اَجَعَلْنَا مِنْ دُونِ الرَّحْمٰنِ اٰلِهَةً يُعْبَدُونَ۟

Senden önce gönderdiğimiz peygamberlerimize sor bakalım, “Rahmândan başka tapılacak ilâhlar belirlemiş miyiz?”[5]

وَلَقَدْ بَعَثْنَا ف۪ي كُلِّ اُمَّةٍ رَسُولًا اَنِ اعْبُدُوا اللّٰهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَۚ...

Andolsun ki biz her ümmete, “Allah’a kulluk edin, sahte tanrılardan uzak durun” diyen bir elçi gönderdik....[6]

   Bu durum, Tevhid hakikatini esas alan ve şirki reddeden  İslam dininin Allah indinde tek din olması ile de uyumludur.

…اِنَّ الدّ۪ينَ عِنْدَ اللّٰهِ الْاِسْلَام

Allah katında din, ancak İslam dinidir…[7]

   Özellikle, Tevhid hakikatinin simgesi haline gelen Hanif özellikli (Sadece Allah’a yönelen muvahhid) Hz. İbrahim (as) bu konuda daha çok vurgulanmıştır.

مَا كَانَ اِبْرٰه۪يمُ يَهُودِيًّا وَلَا نَصْرَانِيًّا وَلٰكِنْ كَانَ حَن۪يفًا مُسْلِمًاۜ

 وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِك۪ينَ

İbrahim, ne yahudi, ne de hıristiyandı; fakat o, Allah'ı bir tanıyan dosdoğru bir müslümandı, müşriklerden de değildi.[8]

E. Mesele.2.Peygamberlerin En Büyük Davası “Tevhid”dir

اِلَّا نُوح۪ٓي اِلَيْهِ اَنَّهُ لَٓا اِلٰهَ اِلَّٓا اَنَا۬ فَاعْبُدُونِ …

…"Kesinlikle Benden  (Rabbinizden) başka ilah yoktur; yalnız Bana ibadet edin" diye vahyetmiş olmayalım

   Tevhid, Kainattaki tek yaratıcının, tek mutlak varlığın, tek mutlak hüküm sahibinin, tek mutlak tasarruf sahibinin, tek mutlak güç sahibinin, Allah Teâlâ olduğuna hakkıyla inanmak ve bunun gereklerini yerine getirmek, hayatını buna göre tanzim etmek ve yaşamak demektir. Bu prensip İslam'ın ana davasıdır. Şuur ve idealidir. Dinle ilgili her şey bu esas strateji üzerine kuruludur. İşte, peygamberlerin ana mesajları da Tevhiddir. Diğerleri daha sonra gelmektedir.

يُنَزِّلُ الْمَلٰٓئِكَةَ بِالرُّوحِ مِنْ اَمْرِه۪ عَلٰى مَنْ يَشَٓاءُ مِنْ عِبَادِه۪ٓ

اَنْ اَنْذِرُٓوا اَنَّهُ لَٓا اِلٰهَ اِلَّٓا اَنَا۬ فَاتَّقُونِ

Kendi emrinden ruh (vahiy) ile melekleri, kullarından dilediği peygamberlere indirip şu gerçeği insanlara bildirin, buyuruyor: Benden başka hiçbir ilâh yoktur. Ancak benden korkun.[9] 

فَاَرْسَلْنَا ف۪يهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ اَنِ اعْبُدُوا اللّٰهَ مَا لَكُمْ مِنْ اِلٰهٍ غَيْرُهُۜ اَفَلَا تَتَّقُونَ۟

Onlara kendi aralarından bir peygamber gönderdik. O da: “Allah’a kulluk edin; sizin O’ndan başka bir ilâhınız yoktur. Artık iman edip ilâhî azaptan sakınmayacak mısınız?” dedi.[10]

وَلَا تَدْعُ مَعَ اللّٰهِ اِلٰهًا اٰخَرَۢ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ۠ كُلُّ شَيْءٍ هَالِكٌ اِلَّا وَجْهَهُۜ

 لَهُ الْحُكْمُ وَاِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

Allah ile beraber başka bir ilâha yalvarma! Çünkü O’ndan başka ilâh yoktur. O’nun zâtından başka her şey yok olacaktır. Hüküm yalnız O’na aittir. Siz de sonunda O’nun huzuruna çıkarılacaksınız.[11]

F. Mesele.3.Peygamberler Gönderilmiş Elçilerdir

… وَمَٓا اَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ

Senden önce hiçbir peygamber göndermedik ki…

   Tüm peygamberler Allahın gönderdiği, görevli kullardır. Görevleri gereği kendilerinde gözüken harikulade haller mucizeler vb. onları kul olmaktan çıkarmaz. Bu hallerin Allah’ın yaratması ile olduğunu bilirsek bu durumlara şaşırmak gerekmez. Mucize ve kerametler, peygamber ve velilerin görevli kişiler olduklarının birer mührüdür. Onlar görevli elçilerdir. Allahın ayetleri dışında bir şey tebliğ etmeleri de söz konusu değildir. 

… قُلْ اِنَّمَٓا اَنَا۬ بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحٰٓى اِلَيَّ اَنَّمَٓا اِلٰهُكُمْ اِلٰهٌ وَاحِدٌۚ

De ki: “Ben de ancak sizin gibi bir insanım. Şu farkla ki bana, ilâhınızın bir tek ilâh olduğu vahyedilmektedir…[12]

G. Dersler

·      Tüm peygamberlere Tevhid hakikati vahyedilmiştir

·      Tüm peygamberler ümmetlerine Tevhid hakikatini tebliğ etmişlerdir

·       Melekler, peygamberler, veliler vb. ancak Allahın görevli veya gönderilmiş kullarıdır

·       Melekler, peygamberler, veliler vb Allahın izni dışında hareket edemezler

·       Meleklerde, peygamberlerde görülen harikulade haller ancak Allahın yarattığı ikramlarıdır

·      Tebliğin en büyük davası Tevhiddir

Allah (cc) Tüm İnsanlara Peygamberlerin Tevhid mesajını idrak etmeyi nasip eylesin

Selametle...

[1] D.İ.B.

[2] Abdullah-Ahmet Akgül

[3] Kur’an-ı Mecid ve Tefsirli Meali Âlisi.

[4] el-Huseyn ibn Mes'ûd el-Beğavî el-Ferrâ, Meâlimu't- Tenzil, Beyrut 1407/1987, 3/242.

[5] Zuhruf.45

[6] Nahl.36

[7] Al-i İmran.19

[8] Al-i İmran.67

[9] Nahl.2

[10] Mü’minun.32

[11] Kasas.88

[12] Kehf.110